طبیعت(جنگلها)
نوشته شده توسط : محمدرضا

برگهای درختان با استفاده از انرژی خورشید ، دی اکسید کربن موجود در هوا و آب و مواد معدنی خاک ، مواد چوبی تولید می نماید . همچنین برگهای درختان ، ذرات گرد و غبار هوا را جمع می کنند که این گرد و غبار ها در اثر بارندگی شسته شده و وارد خاک جنگل می گردد و برخی از آنها ممکن است که به هنگام جریان آب به داخل رودخانه ها وارد می گردند که بخشی از آن توسط ارگانیسم ها ، از جمله ماهیان مصرف می گردد . اگر بر حسب اتفاق این ذرات از یک کارخانه صنعتی سمی تولید گردد ، در آن صورت به ماهیان یا اشخاصی که این ماهیان را مصرف می کنند ، آسیب می بینند .

درخت برای زندگی نیاز به آب دارد . وجود آب بستگی به میزان نزولات ، ماهیت خاک و سطح سفره آب دارد (محدوده فوقانی لایه ی زمین که معمولا آب به صورت طبیعی در آن سطح موجود است ) . سفره آب به واسطه میزان نزولات و مصارف سطحی تحت تغییرات متناوب می باشد .

                           آب و هوا در جنگلها

برخی جنگلها (مثلا جنگلهای همیشه سبز ) چندان تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی نیستند . ولی برخی دیگر ( مثلا جنگلهای خزان کننده ) بشدت تحت تاثیر بوده ،کلیه برگهای خود را در هر پاییز از دست می دهند . میزان رویش درختان جنگلی وابسته به فاکتورهای متعددی است که عمدتا شامل نور خورشید ،نوع خاک ، آب ، درجه حرارت و پتانسیل ژنتیکی درختان می باشد .اکثر این فاکتورها و عوامل به طور مستقیم یا غیر مستقیم به آب و هوا مربوط می شود .

در فصل تابستان درجه حرارت هوای درون جنگل معمولا بین 6 تا 8 درجه فارنهایت (3 تا 4 درجه سانتیگراد) پایین تر از درجه حرارت بیرون جنگل است ، لیکن در زمستان درجه حرارت در جنگل خیلی نزدیک به درجه حرارت فضای باز و گاهی چند درجه ای گرمتر است .درجه حرارت خاک در فضای باز در یک روز تابستانی ممکن است به 90 درجه فارنهایت (32 درجه سانتیگراد ) برسد ، در حالی که درجه حرارت خاک در یک توده جنگلی مجاور 20 درجه فارنهایت (11 درجه سانتیگراد) می باشد . در یک جنگل سوزنی برگ در فصل زمستان ، به دلیل تاثیر عایق مانند تاج پوشش و لاشبرگ موجود در کف جنگل خاک جنگلی دیرتر یخ زده و همینطور در بهار نیز زمین دیرتر گرم می شود .

                  جنگل ها تامین کننده ی آب

پوشش کف جنگل و لاشبرگها تا 200 برابر وزن خشک خود آب در خود جذب و نگهداری می کنند. پوشش کف جنگل همانندلاشبرگ در باغبانی عمل می کند .این پوشش زمینی به عنوان عایق بوده ،از تاثیر گرما و سرمای بیش از حد بر روی خاک سطحی می کاهد و از این رو درجه حرارت را کنترل کرده و با کند کردن روند تبخیر رطوبت آن را حفظ کرده و از فرسایش خاک یا فشرده شدن آن در اثر ضربات باران حفاظت می کند.

آن بخش از آب موجود در خاک که برای رشد گیاهان مصرف نگردیده باشد بتدریج در خاک فرو رفته و تبدیل به بخشی از منبع آب زیر زمینی می گردد.

آب باران در صورتی که نتواند جذب خاک شود جاری شده و وارد رودخانه ها و جویبارها می گردد.

بواسطه جریان سریع آب بطرف اقیانوس و مصارف صنعتی زیاد از آب زیرزمینی ، در بیشتر مکان ها سفره آب زیرزمینی کاهش یافته و هنوز هم در حال کاهش است . آب های سطحی در اراضی بایر کاملا تلف نشده بلکه در بیشتر موارد می توان با احداث سدها و مخازن آبی نگهداری کرد و برای نیروگاه برق آبی ، خنک کردن سیستمهای بخاردستگاه های الکتریکی و همچنین آبیاری اراضی استفاده نمود .

                    درختان و فرسایش خاک

درختان و درختچه ها و به طور کلی پوشش گیاهی در حفظ و پایداری خاک و افزایش قابلیت نفوذ آنها نقش موثری دارند خاک سطحی قابل استفاده انسان بیش از چند سانتی متر نیست به همین جهت حفظ و نگهداری آن امری حیاتی به شمار می رود . در مناطق خشک فرسایش بادی عامل عمده تخریب خاک ها بوده و در مناطق باد خیز درختان عامل موثری در تثبیت خاک ها به شمار می آیند .

باد شکن های سبز ، حائل و ضربه گیر بوده که متشکل از چند ردیف درخت می باشد . در اطراف اماکن مسکونی و یا باغات به صورت کمربند های سبز طویل کاشته می شوند و بسیاری از صدمات ناشی از باد را تقلیل می دهند .

باد شکن ها با مقاومت در مقابل باد ، پیشروی و حرکت خاک را در سطح زمین متوقف کرده و میدان عمل باد را محدود می کند . ایجاد باد شکن همچنین در حفظ درختان مثمر بارده و محصولات زراعی اثرتعیین کننده دارد همچنین درختان به وسیله تاج پوشش خود مانع از فرسایش قطرات باران می شوند .

                           بهره برداري از جنگل

جنگل از مهم ترين ثروت هاي طبيعي هر کشور و نيز از مهم ترين سامانه هاي حيات وحش به شمار مي آيد. قطع درختان و نابودي جنگل ها باعث از دست رفتن قدرت نگهداري آب باران به وسيله گياهان مي شود و در نتيجه امکان ذخيره شدن آب در خاک از ميان مي رود و به دنبال آن فرسايش آغاز مي شود.

عوامل متعددي همچون بي توجهي به ارزش هاي زيست محيطي و تنوع زيستي ، ساماندهي نکردن مراکز جمعيتي و مشاغل داخل و حاشيه جنگل ها، بهره برداري بي رويه و غيراصولي و کم بازده ، بهره برداري غيرمجاز و قاچاق را مي توان موارد موثر در تخريب وسيع اين منابع ارزشمند شمرد.

براساس مستندات دومين گزارش وضعيت محيط زيست ايران ، طبق برآوردها در مدت چند دهه گذشته ، سطح جنگل هاي کشور از حدود 18 به 4/12 ميليون هکتار و سطح جنگل هاي شمال کشور نيز از حدود 4/3 به 8/1 ميليون هکتار کاهش يافته است .

استفاده از چوب در مصارف صنعتي و تزييني مانند کاغذ و مبلمان يکي از عمده ترين دلايل براي قطع درختان است . بررسي ها نشان مي دهد ميزان توليد چوب هاي الواري و تراورس در سال هاي اخير از جنگل هاي شمال روبه کاهش گذاشته اما اين روند قبل از سال 1384افزايش داشته است که به سطح 79هزار متر مکعب در سال رسيده بود.

ميزان توليد گرده بينه ، الواري و تراورس ، تيري ، تونلي ، کاتين و هيزم نيز در سال هاي اخير در مقايسه با قبل از سال 1382کاهش داشته است .

همچنين در سال هاي گذشته با وجود گسترش سطح کاشت درختان مختلف شيوه غلط بهره برداري از اراضي و جنگل ها موجب انهدام بخش وسيعي از پوشش گياهي شده است. جنگل نشينان ، روستاييان و عشاير به لحاظ شيوه معيشتي خود به منابع جنگلي وابسته اند و بسياري از مايحتاج خود ازجمله سوخت را از اين منبع تامين مي کنند.

براساس گزارش وضعيت محيط زيست ايران ، مطالعات در زمينه ميزان برداشت غيرمجاز به صورت سالانه از جنگل هاي شمال کشور نشان مي دهد حدود 3ميليون مترمکعب و از جنگل ها، مراتع و ساير مناطق حدود 7/10 ميليون مترمکعب چوب و 35هزار تن بوته براي مصرف سوخت و تامين انرژي برداشت غيرمجاز صورت مي گيرد.

يکي ديگر از نمونه هاي بارز تخريب خاک ، استفاده از جنگل هاي تنک براي کشت غلات با انگيزه گسترش اراضي و در ادامه آن ، برداشتن موانع ادوات کشاورزي است . از اين رو، قطع درختان باعث کاهش پوشش گياهي ، جاري شدن آب در سطح زمين و افزايش هدر رفتن خاک در اثر رواناب مي شود.

آتش سوزي نيز به نابودي جنگل ها منجر مي شود. انسان اصلي ترين عامل بروز آتش سوزي در جنگل است . آتش نه تنها باعث کاهش مساحت جنگل مي شود، بلکه روي کرم ها و جمعيت هاي ميکروبي درون خاک نيز تاثير مي گذارد که تنها در يک دوره از دهه گذشته بيش از 500فقره آتش سوزي گزارش شده است که به از بين رفتن بيش از 5هزار هکتار جنگل منجر شد.

بیایید دوستدار و مراقب طبیعت باشیم

 




:: موضوعات مرتبط: عمومی , ,
:: بازدید از این مطلب : 1361
|
امتیاز مطلب : 129
|
تعداد امتیازدهندگان : 34
|
مجموع امتیاز : 34
تاریخ انتشار : شنبه 12 دی 1388 | نظرات ()
مطالب مرتبط با این پست
لیست
می توانید دیدگاه خود را بنویسید


نام
آدرس ایمیل
وب سایت/بلاگ
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

آپلود عکس دلخواه: